Phấn đấu nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá - Nền tảng cho một xã hội khỏe mạnh

Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, đặc biệt là việc cấm thuốc lá điện tử từ năm 2025 và tăng cường các chính sách thuế TTĐB đối với thuốc là. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc lá và thuốc lá điện tử vẫn là một vấn nạn tại Việt nam, với mức tăng sử dụng nhanh chóng, đặc biệt là trong giới trẻ.

Theo các nghiên cứu khoa học, não bộ của con người phát triển liên tục từ khi sinh ra cho đến khoảng 25 tuổi, trong đó giai đoạn vị thành niên là thời điểm não bộ rất nhạy cảm với các chất kích thích như nicotine có trong thuốc lá. Nicotine tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là các vùng não liên quan đến trí nhớ, khả năng học tập, kiểm soát cảm xúc và hành vi. Việc sử dụng nicotine dài ngày có thể làm giảm khả năng tập trung, suy giảm trí nhớ và tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm thần như lo âu, trầm cảm, thậm chí là các hành vi lệch chuẩn, chống đối xã hội.

Không những thế, thuốc lá điếu, nhất là thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đều là những sản phẩm gây hại nguy hiểm đối với còn người, 90% bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi và 75% bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là do sử dụng thuốc lá. Tại Việt Nam, mỗi năm có ít nhất 40 nghìn ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Điều đáng ngại là tỷ lệ sử dụng thuốc lá và thuốc thế hệ mới ở Việt Nam vẫn đang có xu hướng gia tăng, mặc dù Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã quy định rõ các hành vi cấm liên quan đến thuốc lá. Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV còn quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, cùng các loại khí và chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người. Thế nhưng nhận thức của người dân về các quy phạm pháp luật cũng như tác hại của thuốc lá đến nay vẫn chưa được đầy đủ. Do đó, nhận thức của người dân chưa hiểu rõ mức độ nguy hiểm của thuốc lá đối với sức khỏe bản thân và cộng đồng, cũng như chưa nhận thức đầy đủ về các bệnh liên quan đến thuốc lá, dù các cơ quan quản lý đã có nhiều biện pháp tuyên truyền, phổ biến trong cộng đồng.

Mới đây, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá tiếp tục đề ra mục tiêu truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các sản phẩm thuốc lá mới khác và các quy định pháp luật về phòng, chống tác hại thuốc lá. Đồng thời có các biện pháp tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình thực thi Luật phòng, chống tác hại thuốc lá, cũng như tiếp tục thực hiện các nghiên cứu, đánh giá để đưa ra bằng chứng phục vụ công tác phòng, chống tác hại thuốc lá.

Theo đó, Quỹ phấn đấu duy trì tỷ lệ 100% lãnh đạo các bộ, ngành và địa phương hiểu biết về quy định của Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Ảnh Internet

Phấn đấu tuyên truyền đến 98% người dân tại cộng đồng hiểu biết về tác hại của thuốc lá, tác hại của việc sử dụng thuốc lá đối với các bệnh không lây nhiễm. 95% người dân tại cộng đồng hiểu biết về các bệnh do hút thuốc lá gây ra. 75% người dân tại cộng đồng biết về quy định của Luật phòng, chống tác hại thuốc lá. Duy trì 100% các tỉnh, thành phố thực hiện tuyền truyền về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, Luật phòng, chống tác hại thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng... Bên cạnh đó, Quỹ tiếp tục nghiên cứu về tình hình sử dụng thuốc lá và đưa ra giải pháp chuyển đổi cây trồng tại các vùng trồng thuốc lá nhằm ngăn ngừa, tiếp cận sử dụng thuốc lá từ sớm.

Chủ đề “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo” do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lựa chọn cho năm 2025, với mục tiêu nhằm phơi bày chiến thuật của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm thuốc lá không có hại để mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là trong giới trẻ. Với chủ đề này WHO cũng kêu gọi các nước cùng chung tay thực hiện Chiến dịch truyền thông hưởng ứng Ngày Thế giới Không Thuốc lá 31/5 hàng năm vì một tương lai khỏe mạnh hơn.

Việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá bằng các quy định pháp luật; đồng thời tăng cường các biện pháp truyền thông đa dạng là rất cần thiết và cần duy trì liên tục thường xuyên, nhằm giảm gánh nặng bệnh tật cho xã hội và các hệ lụy do thuốc lá có thể gây ra trong tương lai.

 

Nguồn: VITIC tổng hợp