Cần sớm ban hành các quy định và chế tài xử lý đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử khi Nghị quyết cấm đã có hiệu lực

Tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa 15 đã chính thức thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15 cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Ảnh minh hoạ, nguồn internet

Nghị quyết sau khi thông qua đã nhận được sự ủng hộ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhiều tổ chức khác và công chúng. Đây là tín hiệu đáng mừng trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Việt Nam và đây là một bước tiến quan trọng trong công cuộc bảo vệ sức khoẻ của người dân, nhất là thế hệ thanh, thiếu niên trong bối cảnh hiện nay.

Khi thuốc lá điện tử chính thức bị đưa vào danh mục hàng chất cấm, mọi hành vi liên quan đến sản phẩm này như sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, hoặc sử dụng đều sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc kiểm soát các sản phẩm gây hại cho toàn xã hội.

Tuy nhiên, đến nay, sau khi Nghị quyết có hiệu lực, các chế tài xử phạt cụ thể và nghiêm minh hơn vẫn chưa được ban hành; các hoạt động liên quan đến thuốc lá điện tử vẫn diễn ra phức tạp và khó kiểm soát. Dẫn đến tình trạng người sử dụng và kinh doanh thuốc lá điện tử gần như chưa phải đối mặt với bất kỳ khung hình phạt đủ mạnh nào, mà chỉ bị xử phạt hành chính theo khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP là có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng, nhưng hình thức sử phạt này vẫn chưa được thực hiện một cách triệt để.  

Bộ Y tế cũng đã đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định 117/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Theo đó, mức phạt tiền từ 1-2 triệu đồng được đề xuất cho hành vi chứa chấp, sử dụng thuốc điện tử, với mức phạt gấp đôi nếu tái phạm, kèm theo hình thức tịch thu tang vật. Tuy nhiên, những quy định này chưa được ban hành chính thức, dẫn đến tình trạng lực lượng chức năng chưa thể áp dụng để xử lý vi phạm. 

Do đó, tại Việt Nam vẫn đang có một khoảng trống pháp lý đáng lo ngại và chưa đủ sức răn đe đối với người sử dụng thuốc lá điện tử, kể cả khi sản phẩm này là một chất cấm theo Nghị quyết 173/2024/QH15.

Theo nhiều chuyên gia, cần phải xây dựng, bổ sung sớm các chế tài xử lý nghiêm minh hơn đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử chứ không chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính. Như vậy sẽ đảm bảo hiệu quả trong việc thực hiện pháp luật và tính răn đe, phòng ngừa, cũng như xử lý đối với các hành vi vi phạm theo đúng mong muốn của các cơ quan quản lý.

Một trong những cách hiệu quả để đạt được mục tiêu tăng tính răn đe sử dụng thuốc lá điện tử là tăng giá thuốc lá thông qua việc tăng thuế, bởi giá thuốc lá ở Việt Nam rẻ đến mức khó tin, chính vì thế giới trẻ dễ hình thành thói quen sử dụng thuốc lá.

Cùng với đó, các lực lượng chức năng từ công an, quản lý thị trường đến hải quan cần có những giải pháp mạnh ngăn chặn việc buôn bán thuốc lá mới từ các cửa khẩu cũng như tại các điểm bán nội địa. Đặc biệt, cần tham khảo các quốc gia đã cấm trước đó để có biện pháp hiệu quả hơn. Đồng thời, công tác truyền thông cần được triển khai thường xuyên, nhiều hình thức nhằm thay đổi hành vi, thói quen của người dùng, giúp người dân hiểu rõ sự nguy hiểm của thuốc lá điện tử; có các biện pháp phòng ngừa việc sử dụng thuốc lá điện tử ngay từ khi còn trẻ.

Việc xây dựng và bổ sung các chế tài xử lý triệt để đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử là một yêu cầu cấp thiết, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và xây dựng một xã hội lành mạnh. Đây cũng thể hiện tầm nhìn, trách nhiệm và cam kết của Việt Nam trong việc bảo vệ sức khỏe người dân.

 

Nguồn: VITIC tổng hợp