Công bố Quyết định thành lập Ban chỉ đạo giải quyết tình hình ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc

Sáng ngày 18/01/3022, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với đại diện các Bộ ngành và các tỉnh biên giới phía Bắc nhằm khẩn trương triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn, giải tỏa ùn tắc hàng hóa, phương tiện tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã công bố Quyết định về việc thành lập Ban chỉ đạo giải quyết tình hình ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc do Bộ trưởng Bộ Công Thương là Trưởng ban.

Tham dự cuộc họp có Lãnh đạo các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Tài chính, Ngoại giao; UBND các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai; Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh và Lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 121/VPCP-QHQT ngày 13 tháng 01 năm 2022 của Văn phòng Chính phủ về việc đề xuất thành lập nhóm công tác về thuận lợi hoá thương mại Việt - Trung, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã ký Quyết định số 54/QĐ-BTC ngày 17 tháng 01 năm 2022, thành lập Ban chỉ đạo giải quyết tình hình ùn tắc hàng hoá tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc gồm các thành viên: (1) Đồng chí Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương, Trưởng ban chỉ đạo; (2) Đồng chí Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công Thương, Phó trưởng ban chỉ đạo; (3) Mời đồng chí Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phó trưởng ban chỉ đạo; (4) Mời Lãnh đạo các Bộ, Ngành, Địa phương tham gia ban chỉ đạo gồm: Đại diện Lãnh đạo Bộ Y tế, thành viên Ban chỉ đạo; Đại diện Lãnh đạo Bộ Tài chính; Đại diện Lãnh đạo Bộ Ngoại giao; Đồng chí Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh; Đồng chí Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn; Đồng chí Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Cao Bằng; Đồng chí Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Lào Cai.     

 Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh đọc Quyết định thành lập Ban chỉ đạo

Theo quyết định này, Ban chỉ đạo có nhiệm vụ: Áp dụng các biện pháp, giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để giải quyết tình trạng ách tắc hàng hoá, nông sản tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc; Thường xuyên cập nhật tình hình và cung cấp thông tin cho các địa phương liên quan về tình hình thông quan hàng hoá tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc; Phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương liên quan trong việc điều tiết vận chuyển hàng hoá lên các cửa khẩu biên giới phía Bắc.

Chung tay vào cuộc

Báo cáo tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Phan Văn Chinh cho biết, từ đầu tháng 12/2021, do dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp trên phạm vi toàn cầu, Trung Quốc đã liên tục tăng cường các biện pháp phòng chống dịch tại tất cả các cửa khẩu, bao gồm cả cảng biển và các cửa khẩu biên giới đất liền. Tiến độ thông quan hàng hóa, vì vậy, đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo các Bộ, ngành có liên quan và UBND các tỉnh biên giới đã cùng vào cuộc để xử lý tình trạng ùn tắc này. Cụ thể, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã tổ chức 02 cuộc họp trực tuyến vào các ngày 26/12/2021 và 08/01/2022; bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng đã gửi thư cho các đối tác Trung Quốc và chỉ đạo các đơn vị có liên quan của Bộ Công Thương tổ chức hội đàm với tỉnh Quảng Tây và Bộ Thương mại Trung Quốc để bàn giải pháp tháo gỡ ách tắc tại khu vực cửa khẩu.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã gặp Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam và gần đây nhất, ngày 13/01/2022, đã trực tiếp điện đàm với Thủ tướng Quốc Vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường để trao đổi về các biện pháp nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác song phương, trong đó có việc giải quyết tình trạng ùn tắc hàng hóa xuất nhập khẩu và phương tiện tại khu vực biên giới.

Nhờ nỗ lực và thiện chí của tất cả các bên, tình hình tới nay đã có sự cải thiện đáng ghi nhận. Tỉnh Quảng Tây đã tiến hành đánh giá tình hình thực tế công tác phòng chống dịch tại từng cửa khẩu để khôi phục dần hoạt động thông quan tại một số cửa khẩu, trong đó có cụm cửa khẩu quan trọng đối với xuất khẩu nông sản của Việt Nam tại TP. Móng Cái. Tỉnh Vân Nam cũng chính thức cho phép nhập khẩu trở lại trái cây tươi từ Việt Nam qua cửa khẩu Kim Thành, trong đó có quả thanh long.

Theo báo cáo của Sở Công Thương các tỉnh biên giới phía Bắc, đến 8 giờ sáng ngày 17/01/2022, toàn tuyến biên giới phía Bắc đã có 12 cửa khẩu, lối mở hoạt động. Tổng lượng xe còn tồn tại 2 tỉnh Lạng Sơn và Quảng Ninh là 2.643 xe, giảm hơn 3.000 xe so với thời điểm cuối tháng 12/2021. Hàng hóa nhập khẩu cũng được giải tỏa đáng kể, đáp ứng nhu cầu vật tư, nguyên liệu cho sản xuất trong nước.

Có thể thấy hoạt động xuất nhập khẩu và thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc đã có chuyển biến bước đầu. Tuy nhiên, tình hình vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro bởi mặc dù các tỉnh Lạng Sơn, Quảng Ninh và Lào Cai đã liên tục khuyến cáo nhưng xe chở hàng từ tuyến sau vẫn tiếp tục dồn lên cửa khẩu. Tình trạng ùn tắc vẫn có thể trở lại nghiêm trọng vào bất cứ lúc nào bởi dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, năng lực bốc dỡ của cả 2 bên lại càng ngày càng hạn chế do nhân lực bốc xếp nghỉ việc về quê ăn Tết. Trước tình hình đó, để tập trung xử lý số lượng phương tiện còn tồn đọng từ nay tới Tết Nguyên đán, các tỉnh Lạng Sơn, Quảng Ninh và Lào Cai đã buộc phải dừng tiếp nhận phương tiện chở hoa quả và hàng đông lạnh vào khu vực cửa khẩu từ ngày 17/01/2022.

Trao đổi tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, trong bối cảnh hiện nay năng lực quản trị của địa phương và công tác thông tin kịp thời, đầy đủ là rất quan trọng, tránh việc có thêm nhiều xe hàng di chuyển về các cửa khẩu trong khi lượng hàng tồn còn lớn, gây áp lực lớn cho thông quan hàng hóa. Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị cần tiếp tục có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa hai Bộ để chỉ đạo các Sở Nông nghiệp, Sở Công Thương địa phương duy trì thông tin thông suốt, kịp thời, đặc biệt về mật độ xe tại các cửa khẩu và tình hình thông quan, qua đó, Trung ương và các địa phương nắm rõ, tạo thuận lợi cho công tác điều tiết hàng hóa.

Lãnh đạo các địa phương có cửa khẩu biên giới như Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh và Lào Cai cho biết đã và đang tích cực làm việc với cơ quan chức năng các cấp của phía bạn cũng như chuẩn bị đủ lực lượng hoạt động tối đa công suất phục vụ cho thông quan. Tuy nhiên chính sách kiểm soát an toàn dịch bệnh của Trung Quốc đang rất chặt chẽ, sẵn sàng dừng hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu khi phát hiện virus SARS-Cov-2 trên người, phương tiện vận chuyển hay bao bì, hàng hóa. Do vậy, công tác khử khuẩn tại nơi đóng gói và trong quá trình vận chuyển là rất quan trọng.

Mặt khác, nếu như với tốc độ thông quan hiện nay và thông báo từ phía Trung Quốc là thông quan đến 31/1/2022 (tức 29 Tết), thì lượng hàng đang tồn ở cửa khẩu có thể được giải quyết, nhưng chỉ với điều kiện cần phải hạn chế đưa thêm xe hàng của các tỉnh, thành phố về phía cửa khẩu để ưu tiên giải tỏa hàng đang tồn, tránh gây thiệt hại và áp lực cho các tỉnh biên giới.

Một trong những vấn đề các địa phương đặt ra là cần khẩn trương có hướng dẫn từ Bộ Y tế về thiết lập “vùng xanh” nhằm đảm bảo thông quan hàng hóa như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thời gian qua, bởi hướng dẫn về phòng, chống dịch Covid-19 từ năm 2020 đến nay của Bộ Y tế đã không còn phù hợp với Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11 tháng 10 năm 2021 của Chính phủ về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhận định, thời gian qua, Chính phủ, Bộ Công Thương, ngành chức năng và các địa phương có cửa khẩu đã nỗ lực cao nên tình hình thông quan trong thời gian qua đã được cải thiện những ngày gầy đây. Vì vậy, người sản xuất phấn khởi hơn, xe hàng lên biên giới nhiều hơn. Tuy nhiên, phía Trung Quốc tiếp tục phát hiện Covid-19 trên sản phẩm và cảnh báo, hạn chế thông quan. Các địa phương có cửa khẩu đã liên tục khuyến cáo và đề nghị không đưa hàng lên biên giới từ ngày 17/01/2022 cho đến khi có thông báo khác. Theo đó, tình hình xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc trong thời gian cần kề Tết Nguyên đán sẽ còn gặp nhiều khó khăn, người dân vùng nuôi trồng, người sản xuất kinh doanh tiếp tục chịu ảnh hưởng, thiệt hại, khi khả năng tiêu thụ thị trường trong nước khó khăn.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã khẩn trương thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ công tác thường trực giúp việc cho Ban chỉ đạo, Nhóm công tác phối hợp với Trung Quốc để giải quyết vấn đề trên với mục tiêu trước mắt là tập trung giải pháp nhằm tháo gỡ ùn tắc, tăng hiệu suất thông quan, hướng đến thông quan thông suốt ổn định lâu dài, không chỉ trước và trong Tết Nguyên đán mà cả sau Tết Nguyên đán, về lâu dài là phải tuân thủ quy luật thị trường.

Ban chỉ đạo thực thực hiện 06 nhiệm vụ trọng tâm

Để thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ với mục tiêu là buộc phải giải quyết mọi khó khăn, ách tắc để thông quan hàng hóa trong mọi hoàn cảnh trong điều kiện phía bạn chấp nhận tiếp tục thông quan cho đến hết ngày 29 tháng Chạp, nhằm: (1) Thực hiện nghiêm tinh thần thỏa thuận cấp cao giữa hai nước; (2) Đáp ứng quyền lợi của cả hai bên, của cá nhân sản xuất và của cả người tiêu dùng; (3) Hạn chế đến mức thấp nhất những bức xúc của người dân, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã đề ra 06 nhiệm vụ trong những ngày tới của Ban Chỉ đạo, đó là:

Thứ nhất, tiếp tục kiên trì giao thương với Trung Quốc, nghiêm túc quán triệt và thực hiện nghiêm túc tinh thần chỉ đạo của cấp cao hai nước là: Thuận lợi hóa thương mại giữa hai nước trong mọi hoàn cảnh; Tiếp tục khắc phục khó khăn, nỗ lực thông quan hàng hóa qua cửa khẩu, cơ bản an toàn phòng dịch, tránh thiệt hại cho các bên.  “Về lâu dài, cần sản xuất kinh doanh theo đúng nguyên tắc của kinh tế thị trường với tinh thần chung là phải rõ về quan điểm, nhất quán trong hành động, nỗ lực hết mình làm hết việc chứ không hết giờ” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thứ hai, các địa phương có cửa khẩu phối hợp với các Bộ, ngành liên quan khẩn trương thiết lập vùng an toàn dịch bệnh để tập kết hàng hoá, xử lý kỹ thuật, đảm bảo an toàn dịch bệnh cho hàng hoá, người vận chuyển hàng hoá. Đồng thời tổ chức tốt việc phân luồng giao thông, tránh ách tắc; việc ăn nghỉ cho lái xe, chủ hàng; Các dịch vụ cần thiết cho lưu trú, bảo quản tạm thời hàng hoá; Tổ chức lực lượng phối hợp với phía bạn và chủ hàng để thuận lợi trong tổ chức giao nhận, thanh toán.

Thứ ba, chỉ đạo các lực lượng chức năng (Hải quan, Biên phòng, Giao thông, Công an…) tăng cường các biện pháp nhằm thuận lợi hoá cho việc vận chuyển, lưu thông khác và thông quan qua cửa khẩu. Đặc biệt, lực lượng Hải quan tăng ca, kíp… tạo thuận lợi cho thông quan.

Thứ tư, chỉ đạo khuyến cáo các chủ hàng, cơ sở sản xuất kinh doanh cần tuân thủ quy tắc áp dụng các biện pháp đảm bảo an toàn dịch bệnh trên người, phương tiện vận tải, đặc biệt là trên bao bì sản phẩm. Cố gắng cung cấp những thông tin cần thiết để người tiêu dùng có thể truy xuất nguồn gốc; bảo đảm chất lượng hàng hoá như cam kết, tuân thủ quy định, quy chuẩn về bao bì đóng gói, bảo quản, giao nhận.

Thứ năm, thường xuyên giữ mối liên hệ và khuyến cáo với các chính quyền, cơ quan chức năng địa phương có hàng nông thủy sản xuất khẩu trong việc hợp tác chặt chẽ với Ban chỉ đạo để việc đưa hàng lên biên giới, tổ chức thông quan qua cửa khẩu thuận lợi. Về lâu dài, chỉ đạo sản xuất có quy hoạch, kế hoạch, tổ chức sản xuất theo tín hiệu thị trường…

Thứ sáu, đề nghị thành viên Ban chỉ đạo chỉ đạo các đơn vị chức năng của Bộ, ngành, địa phương nghiêm túc thực hiện các yêu cầu nhiệm vụ mà Ban chỉ đạo nêu ra và có báo cáo định kỳ. Bộ Công Thương giao Cục Xuất nhập khẩu, Vụ Thị trường châu Á - châu Phi là cơ quan thường trực. Đồng thời, đề nghị các cơ quan truyền thông tích cực đưa tin khách quan trung thực, xây dựng để lan toả tính tích cực trong mọi tình huống.

Cũng trong ngày 17/1, Bộ Trưởng Nguyễn Hồng Diên đã ký Quyết định số 55/QĐ-BCT về việc thành lập Tổ giúp việc Ban chỉ đạo giải quyết tình hình ùn tắc hàng hoá tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Theo quyết định này, Tổ giúp việc sẽ thực hiện nhiệm vụ tham mưu giúp Ban chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ giải quyết tình hình ùn tắc hàng hoá tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc.
 

Nguồn: Moit.gov