Thách thức lớn nhất của kinh tế toàn cầu là tăng trưởng đang chậm lại

NHỮNG THÔNG TIN ĐÁNG LƯU Ý TRONG TUẦN & DỰ BÁO
 

I. Kinh tế thế giới

Tại Hội nghị thường niên của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), 2 định chế tài chính hàng đầu thế giới tiếp tục nhận định kinh tế thế giới - vốn đã suy giảm do tác động của các cuộc xung đột thương mại, đang tiếp tục phải đối mặt với hàng loạt thách thức cũng như những nút thắt cần tháo gỡ nhanh chóng.

Theo đánh giá của IMF và WB, hiện thách thức lớn nhất của kinh tế toàn cầu là tăng trưởng đang chậm lại, đầu tư suy giảm, hoạt động sản xuất chững lại và thương mại suy yếu. Tốc độ tăng trưởng thương mại trong 2 năm gần đây đã thấp hơn tăng trưởng kinh tế toàn cầu, với tổng mức trao đổi hàng hóa trong năm 2019 được dự báo chỉ tăng 1,9%, cho thấy thương mại không còn là động lực của tăng trưởng của kinh tế toàn cầu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xu hướng này. Trong đó, bên cạnh các nguy cơ bất ổn địa chính trị như Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) hay những rủi ro liên quan đến tình hình Trung Đông, có thể nói xung đột thương mại gay gắt giữa các nền kinh tế chủ chốt là nguyên nhân trực tiếp, quan trọng nhất ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế thế giới. IMF và WB cùng chung nhận định, kinh tế thế giới có thể phục hồi và đạt tốc độ tăng trưởng trên diện rộng vào năm 2020 nhờ vào triển vọng kinh tế tích cực ở một loạt các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, cần một loạt nỗ lực, chính sách quyết liệt của chính quyền các nước để “hạ nhiệt” xung đột thương mại, phục hồi hợp tác đa phương, hỗ trợ kịp thời hoạt động kinh tế và xử lý những điểm nghẽn tài chính đe dọa tăng trưởng trung hạn. 

Trong khi đó, mặc dù căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã có xu hướng “tan băng” khi chính quyền hai bên đều đang nỗ lực giải quyết tranh chấp thương mại và cố gắng hoàn tất giai đoạn đầu tiên của hiệp định thương mại trước hội nghị thượng đỉnh Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương tại Chi-lê vào giữa tháng 11/2019, nhưng những tác động tiêu cực của căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc vẫn tiếp tục hiện hữu ngày càng rõ nét.

Theo số liệu Cơ quan thống kê Trung Quốc, GDP của nước này trong quý 3/2019 chỉ tăng trưởng 6% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn so với mức tăng trưởng 6,2% trong quý 2/2019 và mức dự báo tăng 6,1%, đánh dấu tốc độ tăng trưởng thấp nhất của Trung Quốc trong 27 năm qua. Trong đó, hoạt động đầu tư vào các tài sản cố định - thước đo chi tiêu cho các hạng mục bao gồm cơ sở hạ tầng, tài sản, máy móc và thiết bị, chỉ tăng 5,4% trong 9 tháng đầu năm 2019, thấp hơn so với mức kỳ vọng tăng 5,5%. Nguyên nhân chính dẫn đến sự giảm tốc của kinh tế Trung Quốc là do ảnh hưởng bởi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc, nhu cầu nội địa suy yếu và sự bùng phát của dịch tả lợn châu Phi. Với diễn biến này, nhiều khả năng chính quyền Trung Quốc trong thời gian tới sẽ sớm triển khai thêm các biện pháp kích thích, thúc đẩy kinh tế nhằm ngăn chặn đà giảm sâu của tốc độ tăng trưởng.

Tại Eurozone, kinh tế toàn khu vực tiếp tục “ảm đạm” với chỉ số quản lý sức mua (PMI) trong lĩnh vực sản xuất theo tính toán của IHS Markit trong tháng 10/2019 đứng ở mức 45,7 điểm, không thay đổi so với tháng trước và cho thấy sản lượng sản xuất tiếp tục giảm mạnh. Trong lĩnh vực dịch vụ, chỉ số PMI trong tháng 10/2019 cũng chỉ đạt 51,8 điểm, thấp hơn so với mức dự báo đạt 51,9 điểm, ghi nhận sự mở rộng chậm nhất của lĩnh vực dịch vụ kể từ năm 2014 đến nay. Trong thời gian tới, nhiều khả năng căng thẳng thương mại giữa Mỹ - Trung Quốc cộng với xung đột giữa Mỹ và EU trong đánh thuế kỹ thuật số, xe ô tô và phụ tùng ô tô… sẽ khiến các nền kinh tế Eurozone tăng trưởng chậm hơn nữa.