Tăng cường đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng xuất khẩu

(VITIC-DNTM) Sáng 27/12, Tổng cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề về kết quả và các giải pháp đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng xuất khẩu.

Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) Nguyễn Tiến Lộc thông tin về tình hình đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng xuất khẩu

Thông tin tại họp báo, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) Nguyễn Tiến Lộc cho biết, trong xu hướng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại ưu đãi thuế quan (FTA) với các nước trên thế giới. Các hiệp định thương mại quan trọng như hiệp định quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ; hiệp định thương mại Việt Nam – EU đã tạo ra lợi thế cạnh tranh rất lớn cho Việt Nam góp phần thu hút đầu tư FDI từ nước ngoài bên cạnh đó cũng đặt ra nhiều thách thức đối với cơ quan quản lý đól à đảm bảo tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư nước ngoài nhưng phải kịp thời ngăn chặn các hành vi gian lận gian lận lợi dụng chính sách thông thoáng của Việt Nam.
 
Trong thời gian qua, để lợi dụng ưu đãi thuế quan của Việt Nam được hưởng đối với các nước ký kết hiệp định, đã nổi lên vấn đề lợi dụng xuất xứ Việt Nam để được hưởng ưu đãi đối với các hàng hóa xuất khẩu.
 
Trước đây, cơ quan Hải quan chủ yếu tập trung kiểm tra ngăn chặn gian lận xuất xứ đối với hàng hóa nhập khẩu trong thông quan cũng như sau thông quan. Tuy nhiên từ giữa năm 2018 đến nay cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc xảy ra trong đó Hoa Kỳ đang áp thuế cao lên nhiều dòng hàng có xuất xứ từ Trung Quốc, cơ quan Hải quan đã tập trung nghiên cứu những phương thức, rủi ro về gian lận giả mạo xuất xứ, lấy xuất xứ của Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Mỹ, EU.
 
Từ ngày 8/10/2019 Cục Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) đã chủ động nghiên cứu và thành lập tổ công tác đặc biệt tập trung nghiên cứu, kiểm tra làm rõ những nghi vấn, gian lận này.
 
Qua nghiên cứu các quy định của Việt Nam quy định về xuất xứ và các điều kiện tiêu chuẩn xác định hàng hóa xuất xứ Việt Nam, nghiên cứu hoạt động xuất nhập khẩu của một số doanh nghiệp, trước mắt Cục KTSTQ tập trung vào hàng hóa Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Mỹ và dự đoán rủi ro thời điểm giữa năm 2018 khi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung xảy ra, Chính phủ Mỹ áp đặt các mức thuế lên hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc.
 
Qua công tác thu thập, phân tích thông tin, thấy nổi lên một số doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu vào thị trương Mỹ tăng đột biến, cơ quan hải quan đã thống kê sơ bộ được 19 nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận về xuất xứ. Từ đó lập danh sách các doanh nghiệp có rủi ro về gian lận, giả mạo xuất xứ trong phạm vi toàn quốc để tiến hành kiểm tra. Giai đoạn 1, Cục KTSTQ tiến hành làm mẫu để tổng kết kinh nghiệm sau đó giai đoạn 2 sẽ mở rộng chỉ đạo lực lượng kiểm tra sau thông quan toàn quốc tiến hành kiểm tra để kịp thời ngăn chặn hành vi gian lận này.
 
Cục KTSTQ đã kiểm tra 09 DN và chỉ đạo 09 Cục hải quan tỉnh, thành phố kiểm tra 24 doanh nghiệp. Trong đó 01 vụ việc cụ thể đã có kết quả kiểm tra  là Công ty TNHH xe đạp Excel.
 
Là công ty 100% vốn đầu tư nước ngoài từ Trung Quốc, thành lập năm 2018, Công ty TNHH xe đạp Excel thực hiện lắp ráp xe đạp, xe đạp điện xuất khẩu. Qua kiểm tra, cơ quan Hải quan đã phát hiện Công ty nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản ở giai đoạn cuối cùng thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện thành sản phẩm hoàn chỉnh, các linh kiện nhập khẩu về Việt Nam không trải qua bất kỳ công đoạn gia công sản xuất nào khác và xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ lấy nguồn gốc xuất xứ Việt Nam để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi do chính phủ Hoa Kỳ dành cho Việt Nam. Đối chiếu quy định tại điều 6 Thông tư 05/2018/TT-BCT ngày 3/4/2018 quy định về xuất xứ hàng hóa và điều 9 Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 3/8/2018 quy định chi tiết Luật quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa thì các sản phẩm của Công ty không đủ tiêu chí để xác định là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam. Làm việc với cơ quan Hải quan, Công ty đã thừa nhận hành vi vi phạm của mình.
 
Tổng cục Hải quan (TCHQ) đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hình thức phạt tiền và xử phạt bổ sung tịch thu toàn bộ tang vật là sản phẩm hoàn chỉnh, các bán thành phẩm và các linh kiện chưa xuất khẩu đang lưu trong kho của Công ty.
 
Trong quá trình kiểm tra còn phát hiện công ty đã thực hiện các thủ tục gian dối để được cơ quan có thẩm quyền (VCCI chi nhành TP.HCM) cấp giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam (C/O Form B). Ngày 11/11/2019 TCHQ đã có công văn gửi VCCI Chi nhánh TP.HCM yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận xuất xứ này và VCCI đã thu hồi giấy chứng nhận xuất xứ này.
 
Trên cơ sở tổng hợp 19 nhóm mặt hàng có rủi ro cao, có kim ngach tăng đột biến vào thị trường Hoa Kỳ và EU, Cục KTSTQ đã thực hiện kiểm tra 09 doanh nghiệp. Qua đó đã phát hiện hành vi gian lận để hưởng xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu đi Mỹ của 04 doanh nghiệp (03 doanh nghiệp lắp ráp xe đạp, xe đạp điện và 01 doanh nghiệp lắp ráp mặt hàng sản phẩm gỗ (giá, kệ bếp). Qua các biên bản làm việc, doanh nghiệp đã thừa nhận hành vi vi phạm về xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu. Hiện Cục KTSTQ đang đề xuất TCHQ xử lý theo quy định.
            
Đối với các doanh nghiệp còn lại, Cục KTSTQ đang tiếp tục củng cố, làm rõ các dấu hiệu vi phạm. Đồng thời tiếp tục mở rộng kiểm tra một số nhóm hàng: Pin năng lượng mặt trời, đèn LED…
 
Giai đoạn 2, mở rộng kiểm tra, Cục KTSTQ đã chỉ đạo lực lượng KTSTQ toàn quốc tiến hành kiểm tra để kịp thời ngăn chặn hành vi gian lận xuất xứ Việt nam với hàng hóa xuất khẩu; Tập trung vào các địa bàn có dấu hiệu rủi ro cao, tập trung nhiều doanh nghiệp mới thành lập từ cuối năm 2018 trở lại đây nhập khẩu hàng hóa là linh kiện, nguyện liệu, phụ tùng từ Trung Quốc và xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Hoa Kỳ và EU. Cục KTSTQ đã có văn bản số 36/KTSTQ-P5 giao 09 Cục Hải quan tỉnh, thành phố kiểm tra 24 doanh nghiệp có độ rủi ro cao về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu. Tính đến nay các đơn vị đã ban hành 19/24 quyết định kiểm tra sau thông quan.
 

VITIC-DNTM