Siết chặt chống buôn lậu thuốc lá: Quyết tâm bảo vệ kinh tế và sức khỏe cộng đồng

Theo Ban chỉ đạo 389 quốc gia, tình trạng thuốc lá nhập lậu vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt ở các tuyến biên giới phía Tây Nam. Trong bối cảnh đó, việc siết chặt chống buôn lậu thuốc lá là nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ, kiên quyết và bền vững từ trung ương đến địa phương.

Thuốc lá là mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt cao, nên mỗi gói thuốc lậu trốn thuế là một khoản ngân sách thất thu. Theo ước tính của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, mỗi năm Việt Nam mất hàng nghìn tỷ đồng thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế nhập khẩu do thuốc lá lậu. Theo thống kê của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước - Bộ Công thương, mỗi năm nước ta tiêu thụ khoảng 100 tỷ điếu thuốc lá, trong đó khoảng 20% là thuốc lá nhập lậu. Năm 2024, lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã tiến hành kiểm tra 1.474 vụ việc, xử lý 1.263 vụ vi phạm liên quan đến buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, xì gà nhập lậu, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Ảnh: Internet

Việc thất thu ngân sách không chỉ ảnh hưởng đến nguồn thu quốc gia mà còn làm mất công ăn việc làm của hàng chục nghìn lao động trong ngành sản xuất, phân phối thuốc lá hợp pháp, tạo ra sự cạnh tranh không bình đẳng, làm rối loạn thị trường, ảnh hưởng đến nguồn thu hợp pháp của các doanh nghiệp thuốc lá trong nước.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực tăng thu, cân đối ngân sách, thì việc ngăn chặn thất thoát từ thuốc lá lậu chính là bảo vệ nguồn lực quốc gia. Mỗi vụ bắt giữ thành công không chỉ là thành tích của lực lượng chức năng, mà là một hành động giữ lại cho đất nước hàng tỷ đồng ngân sách.

Buôn lậu thuốc lá không chỉ là hành vi trốn thuế mà còn gắn liền với hoạt động tội phạm có tổ chức. Nhiều vụ việc cho thấy các đường dây buôn lậu sử dụng phương tiện hiện đại, thủ đoạn tinh vi, thậm chí chống trả lực lượng chức năng. Tại An Giang, Tây Ninh, lực lượng chức năng ghi nhận nhiều vụ vận chuyển hàng trăm nghìn bao thuốc lá lậu bằng ca nô cao tốc, xe tải cải hoán và hệ thống cảnh giới bằng điện thoại di động. Các chiến sĩ còn gặp nhiều khó khăn khi các đối tượng ngày càng liều lĩnh, dùng phương tiện độ chế, chạy tốc độ cao hoặc lợi dụng địa hình hiểm trở để tẩu thoát. Đã ghi nhận nhiều trường hợp cán bộ, chiến sĩ bị thương hoặc thậm chí tử vong khi truy bắt đối tượng buôn lậu thuốc lá và các sản phẩm liên quan.

Ngoài ra, nguồn thu bất hợp pháp từ thuốc lá lậu còn tiếp tay cho các hoạt động rửa tiền, mua bán hàng cấm và tội phạm xuyên biên giới, gây bất ổn an ninh – trật tự tại khu vực biên giới.

Thuốc lá nhập lậu thường không được kiểm soát chất lượng, chứa nhiều tạp chất độc hại vượt ngưỡng cho phép. Theo Bộ Y tế, hàm lượng nicotin và tar trong thuốc lá lậu có thể cao gấp 2–3 lần so với thuốc lá sản xuất trong nước, làm tăng nguy cơ ung thư phổi, tim mạch và bệnh hô hấp mãn tính.

Điều này làm vô hiệu hóa nỗ lực của Chính phủ trong kiểm soát thuốc lá hợp pháp, đồng thời gây khó khăn cho việc thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và các cam kết quốc tế trong khuôn khổ Công ước khung FCTC của WHO.

Trước thủ đoạn buôn lậu, kinh doanh thuốc lá lậu ngày càng tinh vi, các lực lượng chức năng cần siết chặt hơn bao giờ hết các biện pháp kiểm soát thể hiện quyết tâm bảo vệ nền kinh tế quốc gia và sức khỏe người dân như tăng cường kiểm tra, tuần tra biên giới, nhất là tại các tuyến “nóng” như Tây Ninh, An Giang, Đồng Tháp; Ứng dụng công nghệ giám sát, camera, flycam để phát hiện sớm đường dây buôn lậu; Phối hợp giữa công an, hải quan, biên phòng và quản lý thị trường, đảm bảo xử lý triệt để từ khâu vận chuyển đến tiêu thụ; Đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại thuốc lá lậu và ý thức tiêu dùng hợp pháp trong cộng đồng.

Việc siết chặt chống buôn lậu thuốc lá không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan chức năng, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Mỗi người dân cần nói không với thuốc lá nhập lậu, không tiếp tay cho hành vi buôn bán trái phép. Khi nguồn cung thuốc lá lậu bị triệt tiêu, Nhà nước không chỉ bảo vệ được nguồn thu ngân sách, mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm gánh nặng bệnh tật, hướng tới một Việt Nam không khói thuốc.

 

Nguồn: Vitic tổng hợp