Nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe của phụ nữ Việt Nam do sử dụng thuốc lá

Trong khi hút thuốc lá vốn được xem là thói quen phổ biến ở nam giới thì những năm gần đây, tỷ lệ phụ nữ hút thuốc tại Việt Nam có dấu hiệu gia tăng, đặc biệt ở nhóm trẻ tuổi và khu vực thành thị. Thêm vào đó, phụ nữ cũng thường xuyên chịu ảnh hưởng từ hút thuốc lá thụ động do sống, làm việc hoặc giao tiếp gần người hút thuốc. Điều này không chỉ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe bản thân, mà còn tác động tiêu cực đến thai nhi, trẻ em và cả cộng đồng. Các nghiên cứu y tế cảnh báo rằng, thuốc lá đang âm thầm trở thành một mối nguy sức khỏe cộng đồng đối với phụ nữ Việt Nam, cả ở góc độ trực tiếp và gián tiếp.

Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm có thể phòng tránh được. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm thuốc lá giết chết hơn 8 triệu người trên toàn cầu, trong đó hơn 2 triệu là phụ nữ. Việt Nam tuy có tỷ lệ hút thuốc ở nữ thấp hơn nam nhưng số ca bệnh liên quan đến hút thuốc ở phụ nữ đang gia tăng do cả hút thuốc chủ động và thụ động. Theo thống kê, tỷ lệ hút thuốc hiện nay ở nam giới là 42,3%, trong khi tỷ lệ này ở nữ giới chỉ là 1,7%, tương đương với hơn 400.000 phụ nữ sử dụng thuốc lá. Nguy hiểm hơn, hơn 48% phụ nữ Việt Nam bị phơi nhiễm khói thuốc thụ động tại nhà và 25% tại nơi làm việc

Ảnh minh họa

Xu hướng hút thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ở nữ giới, đặc biệt là giới trẻ đang tăng nhanh. Báo cáo của Bộ Y tế cho thấy khoảng 3,5% nữ thanh thiếu niên 15–24 tuổi đã từng sử dụng sản phẩm thuốc lá mới này.

Thuốc lá gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với phụ nữ, đó là:

Nguy cơ ung thư và bệnh mạn tính

Ung thư phổi: Nữ giới hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 12 lần so với người không hút. Đặc biệt, nguy cơ ung thư phổi ở phụ nữ tăng nhanh hơn nam giới khi hút cùng một lượng thuốc.

Ung thư cổ tử cung: Nicotine và các hóa chất trong thuốc lá gây suy giảm miễn dịch tại vùng cổ tử cung, làm tăng khả năng nhiễm virus HPV - nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ hút thuốc có nguy cơ ung thư cổ tử cung cao hơn 2 lần.

Ung thư vú: Một số nghiên cứu chỉ ra hút thuốc trước tuổi 30 hoặc trước khi sinh con đầu lòng làm tăng nguy cơ ung thư vú, do mô tuyến vú giai đoạn này rất nhạy cảm với chất gây đột biến. Phụ nữ hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn khoảng 10–30%, theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Ngoài ra, khói thuốc làm tăng tỷ lệ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh.

2. Tác động đến sức khỏe sinh sản và thai kỳ

Hút thuốc làm giảm dự trữ noãn, làm giảm chất lượng trứng và tăng nguy cơ vô sinh. Phụ nữ hút thuốc có khả năng mãn kinh sớm hơn 1–4 năm so với phụ nữ không hút thuốc. Phụ nữ hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc khi mang thai có nguy cơ sảy thai, sinh non, trẻ nhẹ cân và tử vong cao hơn đáng kể. Một nghiên cứu ở Việt Nam cho thấy 13% ca sinh non và 9% ca tử vong sơ sinh có liên quan đến phơi nhiễm khói thuốc lá.

3. Tác hại về mặt thẩm mỹ và lão hóa sớm

Phụ nữ hút thuốc có làn da lão hóa nhanh hơn 1,5–2 lần so với người không hút, dễ xuất hiện nếp nhăn, nám và sạm da. Tóc dễ gãy rụng, móng tay giòn, hơi thở có mùi khó chịu - đây là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự tự tin và chất lượng sống.

Đáng chú ý, tại Việt Nam, tỷ lệ nam giới hút thuốc cao khiến phụ nữ, đặc biệt là các bà mẹ, trở thành nạn nhân chính của khói thuốc thụ động ngay tại nhà. Phụ nữ không hút thuốc nhưng sống hoặc làm việc trong môi trường có khói thuốc vẫn chịu rủi ro cao, tăng 25–30% nguy cơ mắc bệnh tim, tăng nguy cơ ung thư phổi, đột quỵ.

Mặc dù tỷ lệ phụ nữ hút thuốc trực tiếp ở Việt Nam chưa cao, nhưng mức độ phơi nhiễm khói thuốc thụ động lại đáng báo động. Thuốc lá đang âm thầm gây ra hàng loạt bệnh lý nguy hiểm cho phụ nữ, từ ung thư, bệnh tim mạch, rối loạn sinh sản cho tới lão hóa sớm. Để bảo vệ sức khỏe phụ nữ, cần tăng cường các chiến dịch truyền thông, siết chặt quy định cấm hút thuốc nơi công cộng, đồng thời nâng cao nhận thức về tác hại của cả thuốc lá truyền thống lẫn các sản phẩm thuốc lá mới.

 

Nguồn: Vitic tổng hợp