Hạ tầng logistics: Cần được quan tâm đúng mức - Kỳ II: Khắc phục điểm yếu

Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2025, kim ngạch xuất khẩu (XK) hàng hóa đạt 340 tỷ USD. Do đó, yêu cầu khắc phục điểm yếu về hạ tầng của ngành logistics càng trở nên cấp thiết.

Nhiều cơ hội để cải thiện

Thực tế mấy năm trở lại đây, việc tham gia hàng hoạt Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã mang đến không ít lợi thế cho ngành logistics Việt Nam. Cụ thể, theo Bộ Công Thương, các cam kết theo FTA thế hệ mới như: Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sẽ tạo ra sức ép lớn buộc chính phủ phải cải cách trong nhiều lĩnh vực liên quan đến hoạt động logistics, đặc biệt là hải quan, kiểm tra chuyên ngành. Đặc biệt, Hiệp định EVFTA và RCEP dự kiến sẽ giúp doanh nghiệp (DN) logistics tiết kiệm chi phí sản xuất, cải thiện năng lực công nghệ, tăng cường năng lực tự thực hiện, giảm các dịch vụ thuê ngoài.

Nâng chất lượng hoạt động logistics sẽ góp phần tăng sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu

Tuy nhiên, để tận dụng lợi thế này, nhiều ý kiến cho rằng, chúng ta cần đầu tư phát triển mạnh các sàn giao dịch, hạ tầng logistics, gắn với sự phát triển của thương mại điện tử. Hoàn thiện chính sách hỗ trợ DN logistics phát triển, liên kết dịch vụ, thúc đẩy phát triển mạnh thị trường. Song song với đó, cần đẩy mạnh tái cơ cấu ngành vận tải, phát triển loại hình vận tải đa phương thức, vận chuyển xuyên biên giới, quá cảnh; nâng cao tỷ trọng vận tải đường thủy, vận tải đường sắt, nâng cao năng lực xử lý vận tải hàng không cũng như nâng cao năng lực hàng hải, tăng tỷ trọng vận tải biển của DN trong nước.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Oanh - Phó chủ tịch Vận tải hàng hóa sản phẩm và Dịch vụ, Tập đoàn ITL, để đưa Việt Nam thành trung tâm trung chuyển hàng hóa như Singapore, Hong Kong, cần có chiến lược lâu dài và được sự đầu tư đồng lòng từ các DN logistics cũng như sự quan tâm của nhà nước.

Đồng quan điểm, ông Lê Duy Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội DN Logistics Việt Nam - cho hay, vấn đề liên kết vùng, sự kết nối giữa các hạ tầng logistics rất quan trọng. Xung quanh các hệ thống cảng, cần có những trung tâm logistics đủ lớn để có thể kết nối, phục vụ và cung cấp dịch vụ cho nhà xuất nhập khẩu.

Chuyên gia kinh tế Trần Du Lịch nhìn nhận, những vấn đề nói trên đều có thể hiện thực hóa nếu chúng ta có lộ trình và kế hoạch cụ thể; đồng thời phải có chiến lược đầu tư trong nhiều năm cũng như có chính sách phù hợp giúp DN trong ngành.

Hiện thực hóa bằng chương trình cụ thể

Hiểu được tính cấp bách của việc nâng cao chất lượng, hạ tầng logistics, cuối năm 2020, UBND TP. Hồ Chí Minh đã phê duyệt Đề án Phát triển ngành logistics trên địa bàn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đề án này là một trong 45 đề án thuộc chương trình đột phá, trọng điểm của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh khóa XI (nhiệm kỳ 2020 - 2025) do Sở Công Thương thành phố phối hợp với Viện Nghiên cứu và Phát triển logistics thực hiện.

Theo mục tiêu đề án, TP. Hồ Chí Minh sẽ thúc đẩy tiến độ xây dựng khép kín các tuyến đường vành đai, cao tốc kết nối với các tỉnh, thành phố phía Nam, thúc đẩy vận tải hàng hóa bằng đường thủy và đường sắt, tăng cường kết nối vận tải đa phương thức đến các trung tâm logistics. Cùng với đó, tập trung cải tạo, nâng cấp các luồng sông để đảm bảo hoạt động của tàu thuyền ra vào cảng trong khu vực, một số luồng hàng hải chính kết nối vận tải hàng hóa từ thành phố ra Cái Mép - Thị Vải, luồng sông Lòng Tàu qua vịnh Gành Rái…

Ở tầm vĩ mô, Chính phủ đã đưa ra Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025. Trong tầm nhìn xa, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam với mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng đóng góp của dịch vụ logistics vào GDP của Việt Nam đạt 5 - 6%, tốc độ tăng trưởng dịch vụ logistics đạt 15 - 20%, tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics đạt 50 - 60%...

Cùng với những chủ trương, chính sách của Chính phủ và các địa phương, gần đây, nhiều DN tư nhân đã mạnh dạn tham gia đầu tư nâng cao chất lượng hạ tầng logistics trên cả nước. Điển hình tại Long An, năm 2020, Đồng Tâm Group (DTG) đã khánh thành giai đoạn I và khởi công giai đoạn II - Cảng quốc tế Long An nhằm phục vụ nhu cầu vận chuyển, lưu kho hàng nông - thủy sản, phân bón, sắt thép… của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, là cửa ngõ để các DN xuất nhập khẩu trong khu vực Đông Nam bộ, tập kết đóng hàng và phân phối bằng đường bộ, đường biển hoặc thủy nội địa.

Việc lập quy hoạch cũng như sự chung tay của DN sẽ là đòn bẩy để nâng chất cho hoạt động logistics trong tương lai, góp phần giúp Việt Nam đạt mục tiêu xuất khẩu 340 tỷ USD vào năm 2025 như kế hoạch đã đề ra.
 

Nguồn: Báo Công thương điện tử
Link nguồn