Đề xuất phạt tới 10 triệu đồng nếu không ngăn người khác hút thuốc lá điện tử - bước tiến mạnh tay

Tại Việt Nam, khi tỷ lệ hút thuốc lá truyền thống có xu hướng giảm, thì thuốc lá điện tử lại tăng lên nhanh chóng trở thành một vấn nạn mới, đặc biệt trong giới trẻ. Sự gia tăng chóng mặt của việc sử dụng loại thuốc lá này không chỉ gây lo ngại về mặt sức khỏe, mà còn đặt ra thách thức trong công tác quản lý, kiểm soát. Trong bối cảnh đó, Bộ Y tế Việt Nam đã đề xuất sửa đổi Nghị định 117/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có nội dung đáng chú ý: Phạt đến 10 triệu đồng đối với người không ngăn chặn hành vi hút thuốc lá điện tử tại khu vực do mình quản lý. Đây là một biện pháp mạnh tay, nhưng liệu có thực sự hiệu quả và hợp lý trong bối cảnh hiện nay?

Trong bối cảnh thuốc lá điện tử ngày càng lan rộng, đặc biệt trong giới trẻ, nhiều quốc gia và tổ chức y tế đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ sức khỏe và hệ lụy xã hội mà sản phẩm này mang lại. Tại Việt Nam, dù thuốc lá điện tử chưa được cấp phép lưu hành chính thức, nhưng tình trạng buôn bán, sử dụng vẫn diễn ra phổ biến và ngày càng khó kiểm soát. Trước thực trạng đó, Bộ Y tế đã đề xuất sửa đổi Nghị định 117/2020, trong đó bổ sung Điều 26a quy định phạt tiền từ 5 triệu tới 10 triệu đồng đối với cá nhân, tổ chức biết rõ có người hút thuốc lá điện tử tại nơi mình quản lý nhưng không ngăn cản hoặc không báo cơ quan chức năng. Đề xuất này đã thu hút sự quan tâm lớn của dư luận, bởi nó chạm tới trách nhiệm xã hội trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Ảnh minh họa

Giải thích lý do đưa ra đề xuất này, Bộ Y tế cho biết, hiện nay, hành vi chứa chấp hoặc không ngăn cản người khác sử dụng thuốc lá điện tử chưa có chế tài cụ thể, tạo ra kẽ hở pháp lý.

Không giống thuốc lá truyền thống với mùi đặc trưng dễ nhận biết, thuốc lá điện tử thường có thiết kế nhỏ gọn, mùi hương trái cây, dễ sử dụng và khó phát hiện – đặc biệt trong môi trường học đường và nơi công cộng. Điều này khiến loại sản phẩm này trở thành “xu hướng lựa chọn lén lút” của thanh thiếu niên.

Qua thống kê cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử lứa tuổi học sinh ở nhóm từ 13-17 tuổi tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023, ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023, ở nhóm tuổi trưởng thành trong độ tuổi từ 15-24 với tỷ lệ sử dụng tăng lên 7,3%. Điều này phản ánh tốc độ lan rộng đáng lo ngại trong nhóm đối tượng trẻ. Các sản phẩm này không chỉ có tính chất độc hại gây bệnh, mà còn gây nghiện nicotin và nghiện ma túy do tình trạng lợi dụng thuốc lá điện tử trộn ma túy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất và tinh thần của cả một thế hệ trẻ - tương lai của đất nước. Năm 2023, nước ta ghi nhận có hơn 1.200 ca nhập viện liên quan đến ngộ độc và các bệnh lý do thuốc lá điện tử gây ra.

Theo Bộ Y tế, mức đề xuất xử phạt này nhằm mục tiêu: Tạo áp lực pháp lý mạnh mẽ, buộc các địa điểm công cộng phải chủ động giám sát, ngăn ngừa hành vi sử dụng thuốc lá điện tử. Nâng cao ý thức cộng đồng, tránh tình trạng thờ ơ với các hành vi nguy hại cho sức khỏe chung. Góp phần thực hiện mục tiêu Quốc hội đã thông qua tại Nghị quyết 173/2024/QH15 là cấm toàn bộ các hoạt động liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025.

Ngoài ra, đề xuất tăng mức phạt lên tới 10 triệu đồng còn nhằm lấp khoảng trống về trách nhiệm của người quản lý không ngăn cản hành vi sử dụng thuốc lá điện tử tại địa điểm do mình quản lý. Đây là bước điều chỉnh mới đáng chú ý trong nỗ lực hoàn thiện hành lang pháp lý quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt hướng tới ngăn chặn xu hướng ngày càng lan rộng trong giới trẻ.

Tuy nhiên, để quy định thực sự phát huy hiệu quả, cần có các văn bản hướng dẫn chi tiết, đồng thời đẩy mạnh truyền thông, giáo dục để người dân hiểu rõ vai trò của mình trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đây không chỉ là vấn đề pháp lý, mà còn là cam kết của Việt Nam trong việc xây dựng một môi trường sống an toàn, lành mạnh, đặc biệt cho thế hệ trẻ. Phòng chống tác hại của thuốc lá dù truyền thống hay điện tử không thể chỉ là cuộc chiến của riêng ngành y tế.

 

Nguồn: Vitic tổng hợp