Báo cáo về tình hình hoạt động của nhà máy hiện nay với đoàn công tác, ông Lê Nguyễn Quốc Vinh, Phó Tổng giám đốc liên doanh, Giám đốc nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn cho biết: trong năm 2022 vừa qua, Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong công tác sản xuất kinh doanh và vận hành nhà máy. Tuy nhiên, công ty đã nỗ lực duy trì hoạt động và đạt được nhiều chỉ tiêu quan trọng trong kế hoạch tổng thể đề ra. Trong 6 tháng cuối năm khi nhu cầu của thị trường tăng, nhà máy đã hoạt động với công suất trên 100% theo chỉ đạo của Bộ Công Thương. Tổng khối lượng sản phẩm sản xuất và cung cấp ra thị trường 7,4 triệu tấn sản phẩm các loại. Theo kế hoạch năm 2023, Công ty và nhà máy sẽ tiếp tục duy trì vận hành ổn định nhà máy, tối ưu hóa các hoạt động tái cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả quản trị, điều hành. Bên cạnh đó, nhà máy đã có kế hoạch bảo dưỡng tổng thể lần đầu cho toàn bộ hệ thống trong vòng 55 ngày và dự kiến bắt đầu từ 25/8/2023. Kế hoạch công suất năm 2023 đề ra là 79,6% (giảm do có gần 2 tháng bảo dưỡng tổng thể), tương ứng với khoảng 8 triệu tấn dầu thô sẽ được chế biến.
Theo ông Lê Nguyễn Quốc Vinh, Ở thời điểm hiện tại, mặc dù với việc tạm dừng phân xưởng cracking xúc tác (RFCC) để sửa chữa nhưng Nhà máy đã cân đối sức chứa, tối ưu tồn kho và duy trì vận hành ổn định ở công suất đầu vào 85% (phân xưởng chưng cất dầu thô CDU). Các phân xưởng công nghệ khác đang vận hành bình thường ở công suất cân bằng và cao (90%, NHDS: 110%...). Đặc biệt, theo thực tế nhà máy vẫn cung cấp đủ số lượng, sản lượng xăng dầu sản xuất và cung cấp ra thị trường hiện tại duy trì là 17.000 m3/ngày (5.000 m3 xăng +12.000 m3 Diesel), lượng tồn kho tại thời điểm ngày 12/1 đối với Xăng là 67.535 m3 (32,5%), dầu Diesel là 58.738 m3 (32,4%) và Jet A1 là 14.863 m3 (50,5%), đáp ứng đủ cho các Bên bao tiêu sản phẩm và các thương nhân đầu mối. Đồng thời, tổng sản lượng cung cấp ra thị trường trong tháng 1/2023 sẽ đạt 600.000 m3, giảm một phần do công suất nửa đầu tháng 01/2023. Sản lượng xăng dầu kế hoạch đã báo cáo (tối thiểu) của tháng 2 sẽ là 620.000 m3 và tháng 3 là 770.000 m3. Tổng khối lượng Quý 1/2023 giảm một ít so với kế hoạch, và Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn sẽ tập trung tăng công suất trong nửa sau tháng 01/2023 và các tháng tiếp theo để bù lại phần bị sụt giảm.
Về sự cố đang xảy ra tại Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, báo cáo tại buổi làm việc, Ông Lê Nguyễn Quốc Vinh cho biết: Ngày 25/12/2022, nhà máy phát hiện có khí thải rò rỉ tại khớp nối giãn nở nhiệt giữa tháp tái sinh xúc tác tầng 1 và tầng 2 và tiến hành giám sát, theo dõi. Đến sáng ngày 28/12 có thêm xúc tác rò rỉ cùng với dòng khí thải nên nhà máy đã đánh giá tình hình và chủ động quyết định dừng để sửa chữa nhanh khớp nối, dự kiến thời gian sửa chữa trong khoảng 4 đến 5 ngày. Sau khi tiến hành dừng, làm nguội để sửa chữa khớp nối, nhà máy đã tận dùng cơ hội này để mở, kiểm tra bổ sung bên trong tháp tái sinh nhằm có thêm thông tin liên quan đến một số thông số vận hành của tháp trong thời gian qua và chuẩn bị cho đợt bảo dưỡng tháng 8/2023 sắp tới. Khi kiểm tra bên trong, nhà máy phát hiện có hỏng hóc phát sinh tại vòng cấp khí. Do đó, nhà máy đã đánh giá và chủ động tiến hành kết hợp sửa chữa bổ sung để đảm bảo an toàn và ổn định vận hành phân xưởng trong năm 2023.
Hiện tại, nhà máy đã chuẩn bị, huy động đủ và kịp thời các nguồn nhân lực, vật tư và dụng cụ cần thiết để tiến hành công việc từ ngày 4/1, sau khi rút xúc tác và làm nguội thiết bị. Công tác sửa chữa tại hiện trường và chế tạo tại xưởng của NSRP được tiến hành hết sức khẩn trương 24/7. Đến thời điểm hiện tại (sáng ngày 12/1), tiến độ sửa chữa khớp nối đã hoàn thành, tiến độ sửa chữa vòng cấp khí đạt 94%, công việc còn lại là 2 mối hàn đang thực hiện và đắp vật liệu cách nhiệt xung quanh vùng mối hàn, tháo giàn giáo và đóng thiết bị. Dự kiến sẽ hoàn thành toàn bộ và bàn giao thiết bị để khởi động lại trong sáng ngày 14/1/2023. Sau khoảng 3 đến 4 ngày phân xưởng RFCC sẽ ổn định ở công suất 100% và sẽ tăng lên đến 105-107% để bù đắp sự thiếu hụt.
“Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn cam kết sẽ bảo đảm nguồn cung ra thị trường trong thời gian sắp tới và tăng năng suất sản xuất để bảo đảm nguồn dự trữ trong thời gian bảo dưỡng. Đồng thời, nhà máy cũng cam kết đảm bảo đúng tiến độ bảo dưỡng trong 55 ngày như đã thông báo” – ông So Hasegawa, Tổng giám đốc Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn khẳng định tại buổi làm việc.
Đại diện lãnh đạo PVN, ông Lê Xuân Huyên, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cho biết: Ngay sau khi sự cố xảy ra đã tích cực phối hợp, hỗ trợ khắc phục tình huống. Phía Tập đoàn đã chủ động nhận diện về mặt kỹ thuật, chủ động hỗ trợ cho Nhà máy, đặc biệt về nguyên vật liệu, để bảo đảm tiến độ khắc phục sự cố sớm. Ngay khi sự cố xảy ra, Tập đoàn đã chỉ đạo Nhà máy Lọc hóa dầu Bình Sơn tăng công suất lên lên 110% để hỗ trợ sự thiếu hụt do sự cố tại Nghi Sơn xảy ra. Hiện sản lượng tồn kho của cả 2 nhà máy (tồn kho và lượng sản xuất) đã đáp ứng nhu cầu trong tháng 1, đặc biệt dịp Tết Nguyên đán.
Sau khi nghe báo cáo và cùng thành viên đoàn công tác trực tiếp xuống hiện trường để kiểm tra tiến độ khắc phục sự cố tại Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn và thăm khu vực xuất và nhập hàng của nhà máy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ghi nhận và đánh giá nỗ lực của tập thể Lãnh đạo và toàn thể cán bộ nhân viên của Công ty trong việc duy trì vận hành Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn, sản xuất các sản phẩm xăng dầu cung cấp cho thị trường trong nước, góp phần vào việc ổn định thị trường xăng dầu trong nước, đảm bảo an ninh năng lượng cho Việt Nam. Kể từ khi chính thức đi vào vận hành đến ngày 31/12/2022, Nhà máy đã tiếp nhận khoảng 39,1 triệu tấn dầu thô, sản xuất khoảng 30 triệu tấn sản phẩm các loại, trong đó PVN đã bao tiêu khoảng 22,5 triệu tấn sản phẩm xăng dầu các loại. Trong năm 2022, Nhà máy đã cung cấp cho thị trường trong nước trên 6,2 triệu tấn xăng dầu các loại, đạt 93% so với kế hoạch đề ra. Trong giai đoạn vừa qua, mặc dù có những khó khăn, vướng mắc liên quan đến biến động giá cả của thị trường dầu thô, thị trường xăng dầu thế giới; cũng như những khó khăn nội tại của Nhà máy về vấn đề sự cố vận hành, về vấn đề tài chính nhưng Công ty Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã phối hợp với các Bên tham gia góp vốn tại Dự án Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn, đặc biệt là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) dần tháo gỡ được các khó khăn của Công ty, duy trì vận hành Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng chỉ ra những hạn chế của nhà máy trong thời gian vừa qua, cụ thể: Trong quá trình vận hành, Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn vẫn xảy ra những sự cố ảnh hưởng đến vận hành của Nhà máy, đặc biệt có những sự cố làm Nhà máy phải dừng vận hành tạm thời. Các sự cố xảy ra tuy không gây thiệt hại về người nhưng làm gián đoạn vận hành Nhà máy, ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu trong nước đặc biệt trong giai đoạn giá nhiên liệu tăng cao và gây ra những khó khăn nhất định trong quá trình điều hành thị trường xăng dầu của cơ quan quản lý nhà nước. Gần đây nhất, vào ngày 28/12/2022, Nhà máy xảy ra sự cố rò rỉ xúc tác tại phân xưởng RFCC. Công ty đã phải tạm dừng phân xưởng RFCC và giảm công suất chung của toàn Nhà máy để khắc phục sự cố. Sự cố đã làm giảm sản lượng xăng dầu từ Nhà máy khoảng 20-25% so với kế hoạch trong tháng 01/2023 tương đương khoảng 200.000 m3 (kế hoạch ban đầu là 800.000 m3, thực tế hiện nay còn khoảng 600.000 m3), ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu trong nước, đặc biệt trong giai đoạn Tết nguyên đán sắp đến khi nhu cầu tiêu thụ xăng dầu lên cao. Đồng thời, Bộ trưởng cho rằng, Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) là liên doanh có phần vốn góp của nhà nước Việt Nam và cũng là nhà máy được hưởng cơ chế ưu đãi đặc biệt so với Bình Sơn và các liên doanh trên thế giới. Việt Nam đã có cơ chế rất thông thoáng và thỏa đáng, tạo điều kiện rất lớn cho nhà máy. Bên cạnh đó, hiện Việt Nam chỉ có 2 nhà máy lọc hóa dầu là Bình Sơn (hoàn toàn do Việt Nam điều hành) và Nghi Sơn, về mặt kỹ thuật thì Nghi Sơn có công nghệ tiên tiến hơn nhưng Bình Sơn lại hoạt động rất hiệu quả, Nghi Sơn thì hoạt động luôn khó khăn, phải bù lỗ.
Để giải quyết dứt điểm những vấn đề này, Bộ trưởng đề nghị, thời gian tới, NSRP cần phải tập trung vào các nhiệm vụ và giải pháp:
Thứ nhất, phải bằng mọi cách, mọi giá Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn cùng với bên bao tiêu của PVN bảo đảm nguồn cung ra thị trường trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Những sự cố mà doanh nghiệp đang gặp phải được khắc phục nhanh và chứng minh bằng việc bảo đảm nguồn cung ra thị trường như sản lượng đã cam kết. Để làm được điều đó thì đầu tiên, nhà máy phải nỗ lực thật cao để hoàn thành việc sự cố kỹ thuật ngay trong hôm nay hoặc ngày mai, muộn nhất là ngày 15/1 phải đi vào hoạt động, trở lại đủ công suất. Đồng thời, phải huy động nguồn dự trữ thương mại kể cả thành phẩm, bán thành phẩm, liên kết với Nhà máy Lọc dầu Bình Sơn và trong các kho dự trữ bảo đảm sản lượng giao cho các doanh nghiệp đầu mối không được giảm so với cam kết.
Thứ hai, Bộ trưởng cho rằng để liên doanh hoạt động thực sự hiệu quả và chuyên nghiệp, Bộ trưởng ghi nhận công ty đã rất quyết liệt trong việc tái cơ cấu bộ máy tổ chức. Việc thay đổi lãnh đạo cho thấy phía công ty đã tiếp thu những ý kiến của Việt Nam. Tuy nhiên, không chỉ về mặt tổ chức mà cần phải tái cơ cấu các hoạt động, đặc biệt tái cơ cấu về mặt tài chính, chi phí và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Đồng thời, Công ty phải thể hiện trách nhiệm của mình đối với các nhà phân phối. Bởi công ty và các nhà phân phối đã có những cam kết rất chặt chẽ, phía Việt Nam đã có cam kết cụ thể nhưng phía nhà máy chưa thể hiện sự cam kết của mình trong việc cung ứng sản phẩm cho các doanh nghiệp đầu mối. Đã có mấy lần phía Nhà máy đều đột ngột thông báo dừng. Sự cố là không ai mong muốn nhưng phải nỗ lực, có sự chia sẻ khó khăn, chia sẻ rủi ro cho những nhà phân phối. Vì vậy, Bộ trưởng đề nghị cần phải bảo đảm nguồn theo cam kết và phải nghiêm túc nghiên cứu, sớm chấp nhận điều khoản bồi hoàn cho người mua khi nhà máy gặp sự cố không giao được hàng cho khách hàng, giảm sản lượng. Bởi đây là thông lệ quốc tế cần thực hiện. Ngoài ra, NSRP phải cùng với Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam, các bạn hàng tham vấn các cơ quan chức năng để được hướng dẫn các quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối và thời điểm xuất hóa đơn trong hoạt động mua bán xăng dầu.
Thứ ba, trong lâu dài, không chỉ trước, trong sau Tết, đặc biệt là tháng 5 khi bảo dưỡng định kỳ, Bộ trưởng đề nghị ngay sau khi khắc phục sự cố thì phải khẩn trương đẩy công suất đến tối đa để có lượng hàng tối đa bù đắp cho khoảng hơn 50 ngày nhà máy thực hiện bảo dưỡng định, kể cả sản phẩm và bán thành phẩm, bằng việc tăng công suất kho chứa, thậm chí phải thuê để có sản lượng hàng dự trữ lớn nhất. Nhà máy đã đặt ra kế hoạch bảo dưỡng định kỳ thì cố gắng giữ vững kỷ cương về mặt thời gian, dự kiến là 50 thì phải đúng 50 ngày, không được kéo dài. Bởi phía Nhà máy phải thông báo chắc chắn, rõ ràng bao nhiêu thời gian để Nhà máy có thể cung ứng được sản lượng thì Bộ Công Thương mới có cơ sở điều hành thị trường, tăng sản lượng phân giao. Bộ Công Thương đã 2 lần gặp khó khăn bởi Nhà máy Nghi Sơn, nếu giao cho doanh nghiệp khác nhập về rồi mà xăng dầu phía nhà máy sản xuất ra không bao tiêu được cũng không ổn, Việt Nam lại vi phạm cam kết. Ngược lại nhà máy Nghi Sơn phải thể hiện trách nhiệm của mình với Chính phủ, người dân và xã hội. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Việt Nam luôn có trách nhiệm về những cam kết trong việc ưu đãi nhưng ngược lại nhà máy cũng phải có trách nhiệm với Nhà nước và xã hội. Ngoài ra, trong tình huống không làm chủ được thời gian, kỹ thuật, Bộ trưởng đề nghị phải có sự thương thảo với các nhà phân phối để có thể thông qua họ, có thể nhập ủy thác, bảo đảm sản lượng cung ứng cho ổn định. Đây là yêu cầu hết sức cần thiết trong bối cảnh thị trường xăng dầu có nhiều biến động. Vì vậy rủi ro cho nhà phân phối rất lớn nên cần có cơ chế tháo gỡ.
Thứ tư, Bộ trưởng đề nghị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, căn cứ vào kế hoạch mà Chính phủ và Bộ Công Thương giao, chỉ đạo cho 2 nhà máy tăng công suất tối đa có thể. Trong lúc Nghi Sơn bảo dưỡng thì Bình Sơn phải tăng công suất, có lượng hàng dự trữ thương mại lớn nhất, bù đắp được sản lượng cho dừng sản xuất. Đồng thời, chỉ đạo cả 2 nhà máy có cơ chế thương thảo, chia sẻ lợi ích, rủi ro đối với các đơn vị có chúc năng phân phối xăng dầu để bảo đảm được sản lượng bị thiếu hụt. Cùng với đó, Bộ trưởng cũng đề nghị các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu chủ động tìm kiếm nguồn cung, tăng cường nhập khẩu để bù đắp lượng xăng dầu thiếu hụt của nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn, đảm bảo cung ứng đủ xăng dầu cho thị trường trong giai đoạn trước, trong và sau Tết nguyên đán và đến hết quý 1/2023. Thực hiện đúng tiến độ, tổng nguồn xăng dầu đã được Bộ Công Thương phân giao năm 2023.
Nhân dịp năm mới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên gửi lời chúc tới toàn thể cán bộ, công nhân viên nhà máy luôn dồi dào sức khỏe, thành công, hạnh phúc, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Nguồn: Moit.gov