BẢN TIN: Công nghiệp năng lượng HYDROGEN (Số 2 năm 2025)

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), đầu tư năng lượng toàn cầu dự kiến sẽ đạt mức kỷ lục 3,3 nghìn tỷ USD vào năm 2025, trong đó nhiên liệu phát thải thấp như hydrogen đóng vai trò quan trọng. Theo đó, IEA dự kiến đầu tư cho hydrogen sẽ tăng mạnh lên mức 8 tỷ USD vào năm 2025, gần gấp đôi so với năm 2024, và vẫn còn một danh mục lớn các dự án sản xuất hydrogen đã nhận được FID (Quyết định Đầu tư Cuối cùng). Tuy nhiên, ngành công nghiệp hydrogen toàn cầu cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là sự bất ổn về chính sách tại các thị trường chủ chốt.

Ngành công nghiệp hydrogen toàn cầu cũng trải qua nhiều biến động với chuỗi cung ứng hydrogen xanh đã chuyển từ cạnh tranh công nghệ đơn lẻ sang tái cấu trúc hệ thống khi Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) của EU bắt đầu có hiệu lực, sự thúc đẩy chung của Hành lang Hydrogen Đông Bắc Á, quy tắc thương mại xuyên biên giới, tiêu chuẩn sản xuất và sự phân hóa bố cục chuỗi cung ứng của hydrogen xanh, mạng lưới chuỗi cung ứng đa cực tập trung vào các khối khu vực hình thành. Quá trình này được thúc đẩy bởi cả đột phá công nghệ và chính sách, hydrogen xanh đã thay đổi từ vai trò “năng lượng bổ sung” lên thành năng lượng chiến lược trong cuộc cạnh tranh giữa các quốc gia lớn.

Cho đến nay, nhiều quốc gia đã đạt được những thành công nhất định trong kế hoạch phát triển ngành công nghiệp hydrogen như:

- Năm 2024, New Zealand đã đưa vào sử dụng trạm tiếp nhiên liệu hydrogen đầu tiên do công ty Coregas và Halcyon phối hợp xây dựng tại thành phố Auckland. Trước đó, nhà máy sản xuất hydrogen xanh đầu tiên của New Zealand được xây dựng vào năm 2021 với công suất 180 tấn/năm.

- Tây Ban Nha đang nhanh chóng thành trung tâm sản xuất hydrogen xanh hàng đầu châu Âu, tận dụng tối đa lợi thế khí hậu nắng gió để tạo ra nguồn nhiên liệu sạch, giá rẻ. Bằng cách đặt mục tiêu lắp đặt công suất điện phân và tiên phong với các dự án hạ tầng như H2Med, Tây Ban Nha không chỉ tạo ra ngành công nghiệp năng lượng mới mà còn đảm bảo an ninh năng lượng cho toàn khối EU.

- Na Uy hiện đóng vai trò chiến lược trong chuỗi cung ứng năng lượng xanh của châu Âu. Ngày 24/4/2023, tại Brussels, EU và Na Uy đã ký kết Liên minh Xanh (Green Alliance), xác định ba trụ cột hợp tác: hành động chung về khí hậu; những nỗ lực bảo vệ môi trường; hợp tác về năng lượng sạch và chuyển đổi công nghiệp.

- Theo thống kê của Shanghai Metals Market (SMM), đến tháng 4/2025, công suất mới được bổ sung của các dự án liên quan đến hydrogen xanh của Trung Quốc đã vượt 82.300 tấn hydrogen xanh, bao phủ toàn bộ chuỗi giá trị từ sản xuất, lưu trữ, vận chuyển đến ứng dụng hydrogen.

- Để thực hiện cam kết trở thành nền kinh tế carbon thấp, Singapore coi hydrogen là một giải pháp linh hoạt để khử cacbon. Do hạn chế về tiềm năng năng lượng tái tạo, Singapore đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng cần thiết, bao gồm các giải pháp lưu trữ và vận chuyển tiên tiến, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu hydrogen và phân phối tại địa phương.

Với Việt Nam, hydrogen chủ yếu được sản xuất từ quá trình lọc hóa dầu, sản xuất phân đạm với nguyên liệu đầu vào là hydrocarbon như khí thiên nhiên, LPG, naptha hoặc thông qua các phân xưởng công nghệ trong nhà máy lọc dầu như CCR (reforming xúc tác), PDH (dehydro hóa propan) thông qua con đường reforming với hơi nước truyền thống và từ nguồn nguyên liệu than. Trong tương lai khi nhu cầu về hydrogen gia tăng, đặc biệt là nhu cầu hydrogen xanh, để đảm bảo công suất sản xuất, cần bổ sung nguồn cung cấp hydrogen xanh từ công nghệ điện phân nước sử dụng NLTT ở thời điểm thuận lợi với giá thành cạnh tranh. Các công nghệ sản xuất hydrogen xanh khác như quang điện phân, sinh học… cũng cần được tiếp tục nghiên cứu khi ứng dụng khi các công nghệ này đạt được độ thuần thục và được công nhận thương mại. Về phía nhu cầu, có thể thấy, hydrogen xanh sẽ trở thành nguồn năng lượng quan trọng trong quá trình khử carbon của các ngành phân bón, hóa chất, công nghiệp lọc dầu, ngành hàng hải và ngành hàng không. Do đó, bên cạnh xây dựng chính sách nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất, lưu trữ và vận chuyển hydrogen, việc xây dựng chính sách thúc đẩy tiêu dùng hydrogen xanh là cần thiết để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển bền vững, chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính.
 

- Chi tiết xem tại đây;